Rasyonel (akılcı) düşünce nedir? Diye bir soru sorsak…
Cevap olarak; Bilimsel temeli olan mantıklı açıklamalar şeklinde ifade ederiz. Yani içerisinde aklımızı kullanmak, düşünme eylemi vardır. Bu çerçeve içerisinde sorgulama, empati kurma, mantıklı olanı bulma ve kabul etme arayışı vardır. Bu eylemle; dogmatik olan, sorgulanamaz yasaklar ve kuralların dışına çıkılmış olunur.
Böyle düşünüp davrandığımızda bize ne kazandırır diye sorsak?
Aslında çok geniş bir alan, hayatın tümünü kapsayan bir konudur. İnsanlığın ulaşabildiği veya ulaşabileceği refah, huzur, bilim, teknoloji imkanlarını kapsar. Bu konuda bireysel olarak bir indirgemede bulunursak; Empati yeteneğimizi gelişmesine katkı sağlar. Ulaşmak istediğimiz hedeflere daha çabuk ulaşma olanağını sağlar. Bu nasıl olur? Bir yerde iş ve özel hayatta kişisel manada kaderimize teslim olmamayı öğretir.
Çok güzel anonim bir söz var. “Bulunduğun yerden memnun değilsen, ağaç değilsin yerine değiştir” Burada bulunduğu yerden memnun olmamaya rağmen buna katlanmak kadere boyun eğmek oluyor. Fakat bu durumu değiştirecek mücadele içerisine girmek ise akılcı düşüncenin sonucudur. Evren bu konuda birey nasıl karar vermişse, önüne o boyutta fırsatlar sunar. Psikoloji de “kendini gerçekleştiren kehanet” olarak bu durum ifade edilir.
Bunlar, güzelde gerçek hayat öyle değil diyenler olabilir. Her birey farklı mizaçlara sahiptir. Bireyin kişisel manifestosunu yazabilmesi yine rasyonel düşünceden geçer. Bu konuda yeni bir başlangıç yapmak isteyenler için temel bir önerim olacak.
Başlangıç adımı olarak; Elimize bir sayfa beyaz kağıt ve kalem alıp, kağıdı dört bölüme ayırarak başlayabilirsiniz. Birinci bölüme kendimiz ile ilgili hedef veya hedeflerimiz, İkinci bölüme ise bulunduğumuz nokta, üçüncü bölüme olumlu yanlarımız ve dördüncü bölüme ise olumsuz yanlar yazılmalıdır. Bu kağıtta yazılanları, daha sonra belli aralıklarla tekrar gözden geçirerek durum tespitlerine devam edilir. Bu kağıt üzerinde yazılan hedefler kişinin bu hayatta ki “anlam arayışı” ifadeleridir. Çabuk ulaşılabilecek hedeflere kısa sürede ulaşmak kişiyi motive eder. Daha büyük hedefler için gerekli enerjiyi sağlar.
Neden bunları yazıyoruz?
Bir işe başlamadan önce, durum tespiti yapmak olumlu sonuçları hızlandıracaktır. Kendi duygularımızı daha iyi tanımayı ve farkında olmayı artıracaktır. Anı yaşarken, an odaklı olmak ve kendi duygularımızın farkında olmayı geliştirir. Empati yeteneğimizin gelişmesi ile karşımızdaki kişinin duygularını daha iyi anlayabiliriz. Bireysel otokontrol yetilerimizin gelişimine büyük fayda sağlar. Bu sayede hedefe ulaşmak adına bizi engelleyen olumsuz duygu, dürtüsel yanlarımızı yönetebiliriz. Beynimizin entelektüel faaliyetlerini yürüten frontal korteksin aktif kullanımı ile bunu sağlamış oluruz. Bireylerde tembellik veya başarısızlık korkusunu yaşatan beyin amigdala kısmının etkisini bu şekilde zayıflatmış oluruz.
Bu konuda bir kitap önerim olacak; Victor Frankl, İnsanın Anlam Arayışı V. Frankl (1905-1997), Hitler kamplarında uzun süre tutsak kalmış bir bilim adamıdır. Çevresinde ki herkes hayatını kaybederken o yaşama tutuna bilmiştir. Onu hayatta tutan şeyin kitabına verdiği isime borçlu olduğunu ifade eder.
