Yazarlar niçin yazıyorlar? Ne hakkında yazıyorlar? Okurlar okumak için neye göre seçiyorlar? Yazmak üzerine bir şeyler paylaşırken kendim için de bu soruların cevaplarını aramaya koyuldum. Herkes yazar olabilir mi? veya Yazarlık nereden öğrenilebilir? gibi soruların cevaplarını da…
Kimler yazabilir? Herkes az çok yazabilir. Peki ne üzerine yazabilirler? Cevap oldukça basit, her şey üzerine! Ne üzerine yazıldığından çok, nasıl yazılmış olduğu da önemlidir. Yazar olabilmekten daha önemlisiyse yaratıcı bir yazar olup olunamadığıdır. Herkesin kolayca ve biraz da cüretkarca yazdığı bir çağda yaşıyoruz, ama yaratıcı yazarlara rastlamaksa hiç de kolay olmuyor.
İnsanın yazmak için söyleyecek bir sözünün olması yeterlidir, ancak bunu nasıl dile getirdiği de en az onun kadar, hatta daha fazla gereklidir. Yani dili, üslubu… Jean-Paul Sartre, “İnsan bazı şeyleri söylemeyi seçtiği için değil, onları belli bir biçimde söylemeyi seçtiği için yazardır.” demiştir.
Peki yazdıklarınızın değerini nasıl anlayacak ve yazarlığınızın kalibresini kimlerle ölçeceksiniz? Çünkü yazarlar genellikle kendilerine güvensizdirler ve eleştiriler karşısında çok alıngan davranabilir, hatta küsebilirler. Yazdıklarınızı fikirlerini önemsediğiniz çevrenizdeki insanlara, arkadaşlarınıza, öğretmenlerinize okutursunuz. Hatta başka yazarlara, eleştirmenlere. Tutup tutmayacağı belli olmayan eseriniz için risk almak yerine hemen “Hayır” demeyi seçen editörlere… Size bir sır vereyim mi? Yazmak sadece kitaplardan öğrenilir. Yazdıklarınızın değeri, yazarlığınızın ölçüsü başkalarının dedikleri ve düşündükleri değildir, başka kitaplarda saklı duran biçimler, imgeler, üsluplardır.
Kitap okuma alışkanlığı geliştiremeyen, okuduklarını doğru özümseyemeyen ve kendini eleştiremeyen hiç kimse yaratıcı bir yazar olamaz. Sadece hasbelkader yazıyor olabilir, kitaplar çıkarmış olabilir ama arkasında ardından gidilecek bir eser bırakamaz. Önce okuryazar, sonra okur, daha sonra yazar olmaya çalışmak gerekir.
Öylesine kolay gözüküp, aslında böylesine zor bir uğraşı ise yazarlık, niçin ısrarla yazmak istiyor peki tüm yazarlar ve yazar adayları? Para içinse bu işte pek bir para yok. Yazarlıktan zengin olanlar para için yazmadı, sadece yazdıkları sonrası bazılarının başına büyük ikramiye konmuş oldu. Şöhret için mi? Şayet bunun içinse sosyal medyada imla hatalarıyla dolu bir cıvıldamayla bile çok daha meşhur olanlar var.
ABD’li büyük oyun yazarı Tennessee Williams ise şöyle ifade etmiş: “Niçin yazdım? Çünkü hayatı yetersiz buldum.”
Yazar olmak, tutku ve emek ister. Karşınıza çıkan tüm engellere rağmen bu tutkuya sıkı sıkı bağlı olmayı ve hayatınızdaki başka şeylerden zamanı ona aktararak, düzenli yazmayı gerektirir. Bazen bir satır, bazen bir sayfa ama düzenli olarak yazmayı…
Elbette bir de, yetenek ister. Doğuştan yetenekli değilseniz, iyi bir yazar olmak çok zordur. Bir yazar, kötü yazıyorsa gerçekten kötü olduğu içindir. Yaratıcı bir yazarı farklılaştıran bir başka unsursa hayal gücüdür. Hayal gücünün sınırı yoktur, ama ne kadar sahici olursa okuru o kadar çok inandırır. İnsan uçamaz, ama uçmayı hayal edebilir…
Ernest Hemingway ise yazarlık için önce yeteneğin, sonraysa disiplinin olması gerektiğini söyler. Ayrıca Nobel Ödülü kabul konuşmasında yazmak ile yalnızlık arasındaki ilişkiye dikkat çekmiştir.
“Gerçek manada yazmak, yalnız bir hayattır. Cemiyetler yazarın yalnızlığını bir ölçüde hafifletse de, sanmıyorum ki yazısını iyileştirsin. Yazar yalnızlığını üzerinden attıkça sosyal çevrelerde itibarı artar ama genellikle yazdıkları kötüleşir. Çünkü bu iş, yalnız yapılan bir iştir ve eğer yeterince iyi bir yazarsa her gün ya ebediyetle ya da ebediyetin yokluğuyla yüzleşmek zorundadır.”
Benim içinse yazmak, kendime ait özel bir alan yaratmak anlamını taşıyor. Ve bu alanda aslında sözcüklerimle kendimi yaratmaya çalışıyorum ve yazarken mutlu oluyorum.
Yaratıcı Yazarlık Atölyesi’ne katıldığım değerli yazarlarımızdan Sema Kaygusuz da, yazmanın adeta yazarın karnından çıkarcasına bir yaratım olduğuna vurgu yapmıştı.
Yazmak mutluluktur. Okumaksa tüm mutlu hayatlara dokunmak…
Yazar adayları için önerilen kaynaklar :
* Semih Gümüş, “Yazar Olabilir Miyim? Yaratıcı Yazarlık Dersleri”, Notos Kitap Yayınevi, 2012
* Stephen May, “Yaratıcı Yazarlık”, Çeviren: Figen Yanık, Teach Yourself, 2011
* Ernest Hemingway, “Yazmak Üzerine”, Çeviren: Deniz Kurt, Altıkırkbeş Yayın, 2015
* Yeşim Cimcoz, “Yazarak Hafifleyin”, Yitik Ülke Yayınları, 2014
* Zülfü Livaneli, “Edebiyat Mutluluktur”, Doğan Kitap, 2012
Not: Kapak görseli, Inspire Portal sitesindeki Charles Bukowski şiir görselinden alınmıştır.
