Pilates sistemi için söylenecek öyle çok şey var ki… 2003 yılında mesleğimin 16. yılındayken tanıştığım pilates metodu doğrusu beni çok heyecanlandırdı. Verdiğim onca çeşitli ders içinde yararını gördüğüm başka bir ders olmadığını söyleyebilirim. Belimdeki sakatlığı ilaçlar ve fizik tedaviyle kontrol altına almıştım, ama en ufak zorlamada ne yazık ki yine başa dönüyordum. Pilatesi öğrenmeye başlamak benim için mucizenin başlangıcı oldu. Nefes, denge, kas gücü ve kontrolüne dayanan hareket sistemi bedenimi gün ve gün daha da güçlendirip, hiç olmadığım kadar sağlıklı bir hale getirmeye başladı.
Sistemin babası Josep Pilates’in kontrolojiyi tanımlayan cümlesi beni çok etkilemişti: “Sadece üç derste farkı hissedecek, on derste farkı görecek ve yirmi derste tamamen farklı bir vücuda sahip olacaksınız.”
Gerçekten de, tıpkı söylediği gibi ilk derste kaslarınızın bugüne dek olmadığı bir biçimde çalıştığını hissediyorsunuz, birkaç derste olumlu etkilerini gördükçe pilatesi daha çok seviyor ve hayatınızın vazgeçilmez egzersizi yapıyorsunuz. Pilates trend olmayı hak eden bir metod.
Pilatesi tanımak için önce tarihçesini incelemek, daha doğru olur. Sistemin babası Joseph Pilates Duesseldorf doğumlu Alman vatandaşıdır. Çocukluğunda raşitizm, astım gibi birçok hastalıkla baş eden Joseph Pilates büyüdükçe tüm bu hastalıkları iyileştirmek için uzak doğu sporları, yoga, nefes çalışmaları, dans, kayak gibi bir çok çalışmayı sentezlemiş ve günümüzün popüler metodu kontrolojiyi (kontrol bilimi) yaratmıştır. Birinci dünya savaşında yaralı askerleri iyileştiren sistemini Almanya’dan Amerika’ya taşıyıp, orada tanıştığı eşiyle ilk stüdyolarını açtılar. Bir süre sonra dansçılara sinema yıldızlarına özel dersler vermeye başladılar.
Martha Graham, Georges Balanchine gibi ünlü dansçılar, Katherine Hepburn, Gregory Peck, Laurence Olivier, Michail Baryschnikow gibi starlar da pilates yönteminden faydalandılar.
Joseph Pilates ayrıca kendi geliştirdiği ve ürettiği tahtadan aletlerinde yatak yayları kullanmıştı. Bu aletler bugün birçok fitness aletine örnek olmuştur.
Joseph Pilates, pilates metodu üzerine iki kitap yazdı: Return to Life through Contrology ve Your Health: A Corrective System of Exercising that Revolutionizes the Entire Field of Physical Education.
Joseph Pilates’in egzersiz dizisi yıllar içinde yeni fizyolojik bulgularla yeni araştırmalarla desteklenip, geliştirildi. Bugün yaklaşık 400-500 alıştırma mevcut.
Pilatesin öyle çok yararı var ki, son yıllarda kazandığı ivme boşuna değildir. Bunlardan başlıcalarını saymak gerekirse:
* Kasları büyütmez geliştirir, uzatır, güçlendirir; zayıf kasları güçlü kaslarla eşitler kas kontrolü sağlar. Özellikle sıkı karın, kalça, bel kasları sağlar.
* Dolaşım ve boşaltım sisteminin daha iyi çalışmasına yardımcı olur.
* Beden sağlığı kadar ruh sağlığına pozitif katkıları vardır kendine güven sağlar.
* Duruş bozukluklarını giderir, daha dik görünmenizi sağlar. Bu da, çok sorulan pilates boy uzatır mı, sorusunun açık ve net bir yanıtıdır, 2 cm daha uzun görünürsünüz.
* Kilo kaybı sürecinde ortaya çıkan sarkma, dokusal gevşeme ve kas güçsüzlüğü gibi sorunlarla baş eder. Kilo kaybettirmez, ama fit bir görünüme kavuşturur.
* Konsantrasyon ve odaklanmayı geliştirir.
* Nefesinizi düzenler ve diyaframı geliştirir, doğru nefes almanızı sağlar ki nefes atölyelerimde danışanlarıma önerdiğim diyafram egzersizlerinin içinde pilates ve yoga egzersizlerinden alıntılar var.
Tüm yaş ve fiziksel uygunluk seviyelerinde etkilidir. Yani her yaşta kişiler yapabilir; hamileler, çocuklar ve yaşlılar için özel hareketler dizisi mevcuttur.
Biraz da temel prensiplerinden söz etmek istiyorum. Pilatesin 6 temel prensibi vardır:
1-Konsantrasyon: Bütün hareketlerin anahtarıdır eğer sonuç almak istiyorsanız zihninizi tamamen yaptığınız harekete ve çalıştırdığınız kasa vermelisiniz. Hangi hareketin hangi kası çalıştırdığını, nefesin nerede alınıp verileceği gibi önemli noktala dikkat etmelisiniz. Ancak bu sayede zihin ve beden arasındaki ilişkiyi kurabilirsiniz.
2-Kontrol: Çok titiz bir şekilde hazırlanan sistemin arkasındaki amaç ve düşüncedir. Varlığından haberiniz olmayan kaslarınız çalışır. Pilates ile saatler boyu tekrarlara ihtiyacınız olmaz. Merkez kaslarınızı harekete geçirmek ve vücut pozisyonunuza önem vermek egzersiz üzerindeki kontrolünüzü sağlar. Bedeninizin hakimi olursunuz. Pilates yaparken kendinize zaman tanıyın ve zaman içinde potansiyellerinizin nasıl genişlediğinin fakına varın.
3-Merkezleme: Merkezimizi hep ihmal ederiz ve bu nedenle zayıf kalır. Merkezimiz nerede? Kalın bir lastik bandın ortanızdan sıkıca korse gibi bağlandığı belinizin, kaburganızın, alt kısmından kalça kemiklerine kadar devam ettiğini ve devam ederek kaburganızın etrafını sardığını düşleyin. Bu hayali bant mide, karın, sırt, popo ve kalça gibi birçok farklı kaslardan oluşur.
Merkezleme sırtımızı korumak bütün hareketleriniz ve uygun durum sağlamak için kasların düzgün bir şekilde yönlendirilmesini içerir.Vücudunuzun güç kaynağı özenle güçlendirilmiş merkezinizdedir. Bu merkez sizin birçok aktiviteyi güvenle yapmanızı sağlar. Omurganızın uzaması sayesinde dönme, eğilme gibi doğal hareketleri de rahatça yapabilirsiniz.
4-Akıcı hareket (Akıcılık): Vücudumuzu ortaladığımızda tüm konsantrasyonumuzu hareketlerimize verdiğimizde hareket ve hareketler dizisi merkezimizden akacaktır. Ne çok hızlı ne de çok yavaş. Sadece doğru harekete odaklanmalısınız. Hareketler sırasında ani devinimlerden kaçının ki kilitlenmiş bir biçimde kalmayın ve egzersizi doğru uygulanabilinir. Uzun ve düzgün olduğunuzu düşleyin. Uzun ve düzgün olun.
5-Nefes: Doğru nefes sadece kan dolaşımı sağladığı gibi tansiyon ve kalp rahatsızlıklarını da önleyen bir mucizedir. Ayıca hareketleri doğru yapmanız için konsantrasyon ve odaklanmanızı güçlendirir. Pilates şöyle der: nefes alıp verme yaşamın ilk hareketidir. Aynı zamanda sonuncusudur. Bütün yaşamınız ona bağlı. Nefes almadan yaşayamayız, o yüzden hiçbir zaman doğru nefes alma sanatını öğrenememiş milyonlarca insanı görmek oldukça üzücü. Normal gün içerisinde genelde üst solunum yapıyoruz. Bu yeterince oksijen alamamamıza neden oluyor.Birçok kişi guatr ya da ses telleri sorunları yaşıyor. Nedenlerden başlıcası çok düz ya da yanlış nefes almasındandır. O zaman az havaları oluyor ve genelde son kalanı da büyük bir baskıyla dışarıya salıyorlar ve böylece ses tellerine oldukça güçlü yükleniyorlar. Diyaframdan nefes almak en doğrusudur. Doğru nefesle merkezinizi güçlendirir duygu durumunuzu düzeltebilirsiniz. Doğru nefes almayı öğrenmek için bir uzmandan yardım alabilirsiniz.
6-Kesinlik (duyarlılık): Aklınız ve hareketiniz bir araya geldiğinde dengeli bir vücut oluşturabilirsiniz. Kaliteli ve doğru hareketler gerçek pilates dersinin vazgeçilmezidir. Pilates bedeninizin denge uyum ve zarafet içinde olmasını sağlar. Doğru harekete ulaşmak için tecrübeli bir eğitmenle ve ayna karşısında çalışın. Hata riski minimuma inecektir.
Pilatesi uygularken felsefesini de, düşünün. Başlangıçta tüm bunları yani prensipleri aynı anda uygulamak zor gibi görünse de, zamanla zihin – beden – ruh uyumunu siz de sağlayacaksınız. Yıllar içinde sayısız pilates sınıflarım oldu ve aldığım başarılı ve olumlu sonuçlar, teşekkürler ne denli doğru bir sitemi uyguladığımın bir kanıtıdır. Belimdeki sakatlıktan eser kalmadı. Sadece zorlandığımda anımsıyorum. Pilatesi sevme nedenlerimden birisi de, her yerde uygulanabilir oluşudur. Bir matınız varsa dağ başında bile yapabilirsiniz. 🙂 Aletli pilatesi sadece stüdyolarda yapabiliyoruz. Lastik, bant, çember, büyük top ve küçük top gibi ekipmanlar da bizi destekliyor. Ama pilatesin anası matwork ile bir salona ihtiyaç duymadan rahatlıkla evinizde uygulayabilirsiniz. Burada vurgulamak istediğim önemli bir nokta var. Kesinlikle güvenliğinden emin olmadığınız DVD’ler ile çalışmayın. TV karşısında hoca siz göremez. Bu anlamda öncelikle uzman bir eğitmenden sistemin tüm inceliklerini öğreten derslere katılın. Sistemi anlatan bilgilendiren seminer ve workshoplara katılın. Ben bu anlamda sık sık öğrencilerime ve dersime daha önce katılmayan kişilere workshoplar açıyorum. Zira pilates doğru uygulanmazsa sakatlıklara yol açar ve iyileştireceğine daha da geri götürür. Aklınızı ve hareketlerinizi birleştiren bu yöntemi şiddetle tavsiye ediyorum.
Nefes eğitimlerimde de pilatesin önemini, bir kondüsyon sistemi olması dışında nefes, konsantrasyon, odaklanma ve dengeyi barındırdığı için her yaşta mutlaka yapılması gerektiğini sık sık vurguluyorum. Hepinize sağlıklı ve mutlu günler dileğimle.
